Julai 1 mwaka jana wakati Tanzania ikiadhimisha miaka 30 ya demokrasia, Mheshimiwa Rais Samia Suluhu katika barua yake ya wazi aliandika, “Serikali yangu itajitahidi kufanya mabadiliko katika mifumo ya kisiasa, kiuchumi na katika sheria zetu za uchaguzi […] Mabadiliko katika sheria zetu za uchaguzi, yataleta ushindani wa haki na kuwapa watu fursa ya kuwachagua wawatakao kuwaongoza.”
Mwaka mmoja baadaye, Serikali yake imeonesha dhamira ya kutekeleza hilo ambapo imewasilisha bungeni miswada mitatu, Muswada wa Sheria ya Uchaguzi wa Rais, Wabunge na Madiwani, Muswada wa Sheria ya Tume ya Taifa ya Uchaguzi na Muswada wa Sheria ya Vyama vya Siasa, yote ya mwaka 2023.
Miongoni mwa mabadiliko yanayotarajiwa kutokana miswada hiyo ni kuifanya Tume ya Taifa ya Uchaguzi (NEC) kuwa huru zaidi kwa kujitegemea ambapo itaajiri watumishi wake yenyewe, badala ya utaratibu wa sasa wa kuazima watumishi kutoka taasisi nyingine. Aidha, wajumbe watano wa NEC watateuliwa baada ya kutuma maombi na kufanyiwa usaili na Kamati ya Usaili, hatua inayoongeza uwazi ikiwa ni utekelezaji wa maoni ya wadau.
Pia, Serikali inakusudia kuunganisha Sheria ya Taifa ya Uchaguzi Sura ya 343 na Sheria ya Uchaguzi wa Serikali za Mitaa, Sura ya 292, ili kuwezesha uchaguzi mkuu kusimamiwa na sheria moja, tofauti na sasa ambapo uchaguzi wa madiwani unasimamiwa na sheria ya serikali za mitaa. Uwepo wa sheria moja utaondoa mkanganyiko kwa wadau wa uchaguzi, hususan vyama vya siasa na waangalizi wa uchaguzi.
Kwa upande wa vyama vya siasa, muswada umeweka mkazo katika kuzingatiwa kwa jinsia na makundi maalum katika vipaumbele vya vyama na shughuli za kisiasa. Maboresho mengine ni kudhibiti kauli zinazochochea vurugu na vitendo vya ukatili wa kijinsia.
Aidha, muswada wa uchaguzi unakusudia kuondoa utaratibu wa mgombea kupita bila kupingwa, ambapo sasa nafasi ya Rais, Mbunge au Diwani ikiwa na mgombea mmoja, atapigiwa kura na atatangazwa kuwa mshindi endapo kura za NDIO zitazidi kura za HAPANA.
Mabadiliko haya ni utekelezaji wa falsafa ya 4R ya Mheshimiwa Rais Samia katika vipengele vya Maridhiano na Mabadiliko ambapo wadau walishirikishwa kutoa maoni ambayo yanawezesha kufanyika mabadiliko yenye tija kubwa hasa wakati huu ambapo Tanzania inajiandaa na uchaguzi wa Serikali za Mitaa mwaka 2024 na Uchaguzi Mkuu mwaka 2025.